Sredinom septembra u Čikagu, u crkvi Svetog Vaskrsenja Hristovog održana je Prva Teslina naučna konferencija u ovom gradu, pod nazivom “Dani Nikole Tesle“ u organizaciji “Teslina naučna fondacija“ i udruženje “Teslin narod”. Nakon blagoslova oca Dobrivoja Milutinovića, intoniranja himni USA, Republike Srbije i Republike Srpske, uvodnih pozdrava predsednika i osnivača TSF Nikole Lončara, konzula žerana Srbije Andrije Zečevića i generalnog konzula BiH Tatjane Telić započeta je trodnevna konfencija koja je privukla mnoge uspešne predavače iz raznih oblasti. Rukovodstvo Tesline naučne fondacije koja ove godine slavi 20 godina očuvanja Teslinog nasledja ima za cilj da promoviše lik i delo Nikole Tesle, njegove moralne i duhovne vrednosti i da se širi kroz tehnologiju i umetnost do svih krajeva sveta. Kako je istakao predsednik fondacije Nikola Lončar, cilj je da se u Čikagu kao najvećem srpskom gradu u Americi osnuje Teslina naučna fondacija Čikago, koja bi trebalo da formira lanac Teslinih klubova u svim našim zajednicama. On je i istakao da je ovo projekat koji je namenjen prvenstveno mladima. Lončar se zahvalio Dr Mileni Tatić Bajić kliničkom psihijatru sa kojom saradjuje već 15 godina i koja je prva iz Tesline naučne fondacije proizvela Teslin klub u cilju povezivanja naših ljudi i predstavljanja široj zajednici najvećeg srpskog i svetskg naučnika Nikolu Teslu.
Brojna su imena Teslinog-srpskog naroda koji su čikaškoj publici govorili o značaju Teslih otkrića koja su dovela do napredka u njihovim oblastima. Tako su se na ovoj konferenciji predstavili dr Nebojša Knežević koji je vrlo emotivno pojasnio značaj zagrljaja kao deo terapije u lečenju, intrigantu temu ”Brojevi 369” izneo je prof. Željko Tadić, Nada Martinović koja je govorila o negovanju srpske tradicije, kulture i jezika kroz pesmu, književnica za decu Maja Cvetković Sotirov predstavila je knjigu Čarobni jedrenjak, priču o Nikoli Tesli, koja je od strane Editor Borda u Njujorku za nepune dve nedelje ocenjena najvišom ocenom. Stojan Stevanović govorio je o radu srpske dijaspore u Švajcarskoj, a Aleksandar Žigić, dopisik RTS-a iz Čikaga, govorio je o raznim zanimljivostima sa snimanja o Nikoli Tesli…
Jedno od zapaženijih izlaganja imala je Generalni konzul BiH Tatjana Telić koja je govorila o značaju Tesle za srpsku diplomatiju. Prenosimo delove njenog izlaganja: “Nikola Tesla rodjen je 10. jula 1856. godine u Smiljanu, u tadašnjoj Habsburškoj Monarhiji, sadašnja Hrvatska. Nebrojeno puta sam prošla pored njegove kuće i mjesta gdje je rodjen, ponosna da potičemo iz istih krajeva. Njegova brilijantnost nije se ogledala samo u naučnim otkrićima, već i u njegovom jedinstvenom pristupu medjunarodnoj saradnji. Bio je vizionar koji je svojim radom prevazilazio granice nacija i kultura. Tesla je svoje inovacije i ideje dijelio širom svijeta, razbijajući granice i barijere, i često pokazivao kako nauka može biti most izmedju naroda. Ako analiziramo Teslin rad, možemo uočiti ključne principe koji se mogu primijeniti u srpskoj i svjetskoj diplomatiji. Prvo, Tesla je demonstrirao kako saradnja izmedju različitih nacija može dovesti do velikih dostignuća. Drugi, njegov rad je bio usmjeren na unapredjenje ljudskog života, što je univerzalna vrijednost koja može pomoći u stvaranju globalnih saveza i partnerstava.
U srpskoj diplomatiji, možemo se inspirisati Teslinim pristupom inovaciji i otvorenosti. Umesto da se fokusiramo samo na izazove, možemo koristiti našu kreativnost i stručnost da ponudimo rješenja koja će imati globalni uticaj. Kao što je Tesla radio na unapredjenju tehnologije za dobrobit čovječanstva, tako možemo težiti da doprinosimo globalnom miru i stabilnosti kroz naše diplomatske napore. Povezivanje sa Teslinom zaostavštinom može biti i most za dijalog i saradnju sa drugim narodima. Dakle, srpska diplomatija može koristiti Teslu kao simbol inovacije i univerzalnih vrijednosti, kao i inspiraciju za moderne pristupe rješavanju medjunarodnih problema. Tesla nas uči da čak i najambiciozniji ciljevi mogu biti ostvareni ako se veruje u ideje i radimo zajedno.
Medjutim, Teslin život i dostignuća su nas podsjetili i na nepravdu koju je pretrpio. Velike korporacije su često izbjegavale da ga priznaju kao tvorca mnogih revolucionarnih tehnoloških rješenja, što je imalo uticaj na njegovu finansijsku i reputacionu nagradu. To nije samo odražavalo komercijalne interese tog vremena, već i nepravdu koja je prisutna u mnogo širem smislu. Ova nepravda prema Nikoli Tesli, čiji doprinosi i vizije su mnogo puta eksploatisani bez adekvatnog priznanja, podsjeća nas i na nepravdu prema srpskom narodu. Srpski narod se vijekovima borio za slobodu, ne samo svoju već i slobodu drugih naroda, stajući u odbranu univerzalnih vrijednosti, slobode i pravde. Ipak ta žrtva i doprinosi su često bili zaboravljeni, potcijenjeni ili čak okrenuti protiv nas. Često smo, kao narod, izloženi medjunarodnim pritiscima, izolacijama, medjunarodnim presudama i nepravdama, dok istovremeno čuvamo vrijednosti koje su univerzalne i koje pripadaju svim narodima. U ovom trenutku, važno je da se sjetimo da je naša dijaspora svijetla tačka srpskog identiteta i kulture. Lično se uvjeravam u to svakog dana, živjeći ovdje s vama posljednjih godinu dana. Naša dijaspora, naš narod treba da bude ponosan na svoje srpsko porijeklo i da se trudimo da pokažemo svoj kvalitet i potencijal u svim oblastima života. Učite djecu da ponosno kažu da su Srbi, da uče i govore srpski jezik! Nikola Tesla je simbol naše kolektivne snage i kreativnosti. Mi smo “Teslin narod“ – narod koji je pokazao kako se genijalnost i predanost mogu koristiti za unapredjenje čovječanstva. Upravo ta platforma, ta zajednička nit koja nas povezuje sa jednim od najvećih umova u istoriji, treba da nas ujedini i inspiriše da damo najbolje od sebe u svojim zajednicama i širom svijeta. Treba da budemo ponosni na to ko smo i odakle potičemo, da njegujemo svoje korijene i da ih prenosimo na buduće generacije. Kao neko ko se ponosi svojim srpskim korijenima i baštinom, Tesla je proveo veći dio svog života u SAD, ali nikada nije zaboravio svoje porijeklo. Bio je gradjanin svijeta, istinski kosmopolita, a njegov duh je bio uzvišeniji od nacionalnih granica. Upravo ta univerzalnost njegove misli i djela može biti smjernica za današnje izazove u medjunarodnim odnosima…
Nikola Tesla nam je ostavio više od mašina i izuma, ostavio nam je viziju svijeta koji možemo stvoriti ako prihvatimo principe znanja, saradnje i univerzalne solidarnosti. Neka nas njegovo nasljedje vodi ka boljem, pravednijem i mirnijem svijetu. i neka nas podsjeti da pored svih izazova i nepravdi, borba za istinu, slobodu i priznanje nikada ne prestaje.
Neka nas Teslin duh vodi u izgradnji čvrstih veza medju Srbima, gde god se nalazili, i neka nam pomogne da zajedno radimo na stvaranju svjetlije budućnosti.” Glavni i odgovorni urednik novina Ogledalo i direktor Srpskog filmskog festivala Čikago Slavica Petrović govorila je o očuvanju srpskog jezika i tradicije, kroz njen rad u kulturi naše zajednice.
“U poslednjih gotovo četvrt veka list Ogledalo sa ponosom ističe da ispunjava Teslinu misiju za očuvanje srpskog nacionalnog, kulturnog i jezičkog identiteta. U životu srpske zajednice Ogledalo je postalo most koji povezuje ne samo Srbe u dijaspori, već i matičnu državu sa svojim ljudima u Americi i Kanadi. List Ogledalo prvenstveno ima za cilja da beleži naše postojanje na ovim prostorima, da nas medjusobno poveže u ovom tudjem i dalekom svetu kao i zbliži sa maticom, a što je najvažnije da sačuva našu lepu reč i naš bogati jezik. Takodje, afirmiše i sve kulturne manifestacije u Americi istvaralaštvo srpskog naroda u matici i rasejanju. Posebno se bavi pitanjima očuvanja nacionalnog identiteta srpskog naroda, kulturnog i jezičkog identiteta. Srpsko Ogledalo promoviše srpsku kulturu u svetu i kroz film, svojim sada već tradicionalnim Srpskim filmskim festivalom Čikago, a kroz afirmaciju srpskog filma potrncira i slavi srpsku kulturu, veru i istoriju.“ Usledili su brojni zanimljivi govornici. Marko Živković magistar informatike govorio je da se u Mental Health Klinici u Evanstonu koristi Teslin izum kalem u terapiji magnetne stimulacije rada mozga, kako bi se prespojili neuroni, nakon čega bi se čovek osećao bolje bez nus pojava. Dr Milena Tatić Bajić govorila je o temi ”Kreativni genije ili sinestezija’, ‘Teslinom muzeju i programu rada Teslinog kluba u Čikagu, Zorana Vukčević o značaju amaterskih pozorišta u Čikagu za očuvanje srpskog jezika, otac Dobrivoje Milunović o Tesli i religiji, Katarina Ristić o tome kako je izbačena lekcija iz američkih udžbenika u kojoj su Srbi napali BiH kao agresori, advokat Miroljub Djukić o zaštiti Teslinog dela i imena. Jelena Rosić, profesorka iz Viskansina, prenela je svoje iskustvo obuhvaćeno u temi ,, Tesla u školama”, Srbo Radisavljević se osvrnuo na poslovni i investicioniaspekat u temi ”Tesla i Morgan odnosi”, Velibor Pikelja govorio je na temu ,,Teslin lik i dela”…
Zvanični deo konferencije završen je izvornim pesmama iz kraja odakle potiče Nikola Tesla u izvodenju članova ansambla ”Oko sokolovo” iz Čikaga. Usledio je kulturno- umetnički program u kome su učestvovali: glumci Milenko Šišarica, Milovan Glogovac, Igor Obradović, Dejan Jelača, Branko Aleksić, novinarka Dragana Ivanović, deca Srpskog dramskog pozorišta, da bi se sve završilo pesmom Slavice Momaković Miljanović i Alije Dalipovića. Ovu trodnevnu manifestaciju u Čikagu organizovali su Igor Obradović i Gordana Nenadović, a nadamo se da je to tek prva u nizu mnogih narednih manifestacija koje će se održavati u čast Nikole Tesle, američkog naučnika srpskog porekla i jednog od najvećih naučnih umova modernog doba.
Marijana Maljković