Nikola Tesla najcenjenjji Srbin na svetu

Tokom posete Vašingtonu predsednik Srbije Aleksandar Vučić je američkom predsedniku Donaldu Trampu poklonio zlatnik Narodne banke Srbije sa likom Nikole Tesle. Kako je tom prilikom naznačeno, “reč je o simboličnom poklonu pošto je na njemu lik američkog naučnika srpskog porekla, koji je svojim radom zadužio svet i koji je važna spona između SAD i Srbije”.

      “Tesla je došao u Ameriku 6. juna 1884. godine u Njujork sa pismom preporuke koje je dobio od prethodnog svog šefa Čarlsa Bečelora. Tesla je autor više od 700 patenata, registrovanih u 25 zemalja, od čega u oblasti elektrotehnike 112. U SAD je preminuo 7. januara 1943. godine. On je srpski gneije, predstavnik američkih Srba i iseljenika, američki naučnik i najcenjeniji Srbin na svetu” – napisale su ovim povodom američke novine.

     Zlatnik sa likom Nikole Tesle, koji je sada u vlasništvu američkog predsednika Donalda Trampa i nalazi se u Beloj kući u Vašingtonu izrađen je u Narodnoj banci Srbije povodom obeležavanja 150 godina od rođenja slavnog naučnika. Iskovao ga je Zavod za izradu novčanica i kovanog novca u Beogradu 2006. godine. Autor dizajna zalnika sa likom Nikole Tesle je Mitar Petković.

      Pored Narodne banke Srbije zlanike i dukate sa likom Nikole Tesle izrađuju Zlatara “Majdanpek” i privatni zlatari u težini od jednog do osam grama. Njihova vrednost se kreće od 12.000 do 40.000 dinara.

       Koliko je Nikola Tesla cenjen u svetu i popularan na društevnim mrežama najbolje govori podatak da Gugl pretraživač ima registrovanih 38,6 miliona pretraga imena Nikola Tesla. Istovremeno Novak Đoković, teniski šampion sveta, o kome su govorili predsednici Vučić i Tramp u Vašingtonu, ima rezultat pretrage od 20,9 miliona.

       “Ime i lik Nikole Tesle se koriste u više od stotinu naziva škola u Srbiji, Republici Srpskoj, BiH, Crnoj Gori, Hrvatskoj i srpskom rasejanju. Isto toliko ima i naziva preduzeća, kompanija, firmi, marki proizvoda. Napravljeno je i na desetine knjiga i filoma o Nikoli Tesli” – objašnjava nam teslijanac Bata Putnik iz Zemuna, koji nam nabraja i broje nagrade, priznanja i medalje koje nosi ime i lik Nikole Tesle u zemlji i svetu.

       “Nikola Tesla” je naziv nagrade koje, na primer, dodeljuju Fakultet elektrotehnike u Beogradu, Termoelektrana u Obrenovcu, Institut “Mihajlo Pupin” iz Beograda, Telsnina naučna fondacija, koja je upravo raspisala konkurs za nagrade u 2020. godini. Slične nagrade dodeljuje splitski Zavod za naučni rad Hrvatske, hrvatska Fondacija “Genij za budućnost”, Hrvatski savez inovatora, kanadska organizacija Srba iz Toronta.

      U SAD nagradu “Nikola Tesla” dodeljuje Upravni odbor Međunarodne asocijacije energetičara. Poslednjih godina ovu nagradu su dobili naučnici Adel Razek iz Francuske, Tomi Sebastian iz SAD, Akira Čiba iz Japana i Zi Kuang Zu iz Velike Britanije.  

       Nagrada "Nikola Tesla" se dodeljuje za tehničko-tehloška dostignuća i inovacije u oblasti filmske industrije u Holivudu. Dodeljuje je Međunarodna akademija za štampu od 2004. godine kao satelitsku nagradu kako bi podržala “pionire tehnologije filmskog stvaranja”. Nosici ovog priznanja sa statuotm srpskog genija poslednjih godina su bili Džems Kameron, Džordž Lukas, Ričard Doner, Džeri Luis, Volter Merc, američki montažer i dizajner zvuka, Robert Legato (2018.), Kevin Bejlo (2019.) i Džo Leteri (2020.) Statuetu je dizajnirao poznati skulptor Dragan Radenović.

        “Najcenjeniji Srbina na svetu Nikola Tesla danas ima čak 33 biste i spomenika u dvadesetih država. Najviše, 20 bisti, nalaze se na američkih fakultetima i univerzitetima Harvard, Jejl, Kolumbija, Prinston, Mičigen, Viskonsin, Merilend, Ilinois, Purdju, Kornel, Djuk, Karnegi Melon, Filadelfija, Univerzitet Džon Hopkins, Univerzitet Pen, Univerzitet Pensilvanije, Univerzitet Mičigena, Institut tehnologija Masačusetsa, Institut tehnologija Kalifornije i Institut tehnologija Džordžije” – nabraja teslijanac Bata Putnik..

     Bista Nikole Tesla je postavljena u Bratisavi u holu Radio-televizije Slovačke. Inicijator je bilo Udruženje Srba u Slovačkoj. Bistu je uradila livnica "Stanišić" iz Beograda. Na prednjoj strani postamenta piše: "Nikola Tesla 1856-1943." Kako saznajemo pripremaju se i spomen biste Nikole Tesle u Izmiru i u Gracu.

       Najveći spomenici Tesli nalaze se u SAD i Kanadi. Bronzani spomenik Nikoli Tesli, rad vajara Frana Kršinića, postavljen je 1976. godine na Nijagarinim vodopadima u državi Njujork, sa američke strane. Isti spomenik se nalazi ispred Elektrotehničkog fakulteta u Beogradu. Na Nijagarinim vodopadima, sa kanadske strane, u parku 9. jula 2006. godine postavljen još jedan spomenik Nikoli Tesli. Visok je tri metra.

    “Tesla ima biste i spomenike u Češkoj, Rusiji, Japanu, Australiji, Mađarskoj, kao i u Crnoj Gori i Republici Srpskoj. Spomenik u Banjoj Luci je podignut ispred zgrade Direkcije elektrodistribucije "Elektrokrajina" Banja Luka 28. septembra 2007. godine. Otkrivanju biste je prisustvovao Milan Jelić, bivši predsednik Republike Srpske. Spomenik Nikoli Tesli je otkriven u Međašima kod Bijeljine 9. jula 2011. godine” – kaže Bata Putnik.

    U Hrvatskoj, koja svojata Nikolu teslu postoje spomenici u njegovom rodnom Smiljanu, u Gospiću i u hrvatskoj prestonici. U Zagrebu je dana 7. jula 2006. na uglu ulica Masarikove i Preradovićeve postavljen spomenik, statua Nikole Tesle, rad Ivana Meštrovića.

      I jedna srednja škola u SAD, u državi Ilinois, planira da od naredne godine nosi ime Nikole Tesle.

Marko Lopušina