- ONA.RS
- 04.04.2024
Sto godina od rodjenja Miodraga Petrovića – Čkalje
Životna priča našeg najtalentovanijeg komičara, rodjenog na Svetski dan šale
On je bio naš izvor smeha do suza. A sudbina je htela da se jedan od najpoznatijih srpskih glumaca, jedan jedinstveni Miodrag Petrović – Čkalja i najveći komičar bivše Jugoslavije rodi baš na (dan šale) 1. aprila, 1924. godine, pre tačno sto godina. Jedinstvenog izraza, živog lica i vešte mimike, virtuoz za štos i šalu, Čkalja je ostao simbol komedije, kojeg je publika obožavala i glumački genije kome retko ko može da parira. Likove je oblikovao na poseban način, vlastitim, upečatljivim glumačkim stilom i umećem. U istoriji naše kinematografije ostaće upamćen kao srpski Džeri Luis.
Čkalja ispred kamere
Rodjen u Kruševcu, Čkalja je bio četvrto dete Čedomira i Hristine Petrović. Sa dramskom sekcijom se upoznao u svom rodnom gradu i ostao veran glumi do kraja života, kao i svom nadimku “Čkalja“ koji mu je dao školski drug Jeftić, jer je kao dete bio “suvonjav i štrkljast“. Koliko je voleo glumu najbolje svedoči činjenica da se, kako prenosi “Vikipedija”, čak i dok je bio mobilisan tokom Drugog svetskog rata nalazio u Kulturno-prosvetnoj ekipi 47. divizije NOVJ. Nakon rata i demobilizacije upisao je veterninu u Beogradu, ali se nikada nije odrekao svoje pasije i nastavio je sa glumom u KUD “Ivo Lola Ribar, sve dok 1946. godine nije postao član Dramskog studija Radio Beograda i emisije “Veselo veče“. Od 1951. do 1977. godine bio je član Humorističkog pozorišta u Beogradu (sada Pozorište na Terazijama). Za to vreme je počeo i da glumi u prvoj (danas kultnoj) seriji Televizije Beograd, “Servisna stanica“ (1959) u kojoj se proslavio tumačeći lik kuvara Jordana.
Tokom karijere ostvario je mnoge uloge na filmu i u TV serijama poput “Ljubav na seoski način“ (1970), “Kamiondžije“ jedan (1972)i dva (1983) u čuvenoj ulozi Jareta, “Vruć vetar“ (1980), kao i u filmovima “Put oko sveta“, “Orlovi rano lete“ (1966), “Paja i Jare“ (1973), “Avanture Borivoja Šurdilovića“ (1980) i “Kamiondžije ponovo voze“ (1984). U to vreme Čkalja je glumio i u pozorištu, a izmedju ostalog, igrao je u kasnije ekranizovanim predstavama poput “Bog je umro uzalud“ i antologijskoj komediji Dragutina Dobričanina “Zajednički stan“. I kasnije je igrao zapažene uloge u brojnim predstavama, poput “Djido”, “Ivkova slava” i “Revizor”, koje je izvodio u Savremenom, danas Beogradskom dramskom pozorištu. Jedna od poslednjih Čkaljinih uloga bila je u “Boljem životu“, popularnoj televizijskoj seriji s kraja osamdesetih i početka devedesetih, gde je tumačio sporedni lik Ljubiše Ljupčeta Brankovića.
Zaboravljen i tužan čovek
Iz privatnog života važniji podaci su da se tokom 1948. godine venčano sa suprugom Dragicom, koja je radila kao spiker na radiju. U braku su dobili sina Čedomira Petrovića, koji je takodje postao glumac, ali i reditelj, što je ostalo nasledno u porodici, jer im je i unuka Jovana Petrović – takodje glumica.
O njegovom karakteru se ispredaju razne priče. Nekima je bio strog, prek, ljut, pa i nabusit, dok ga se drugi sećaju kao skromnog i predusretljivog kolege. Ali jedno je ostala ružna činjenica – na kraju je bio zaboravljen i tužan čovek. Mi smo prva posleratna generacija koja je stvarala humor koji danas svet voli i hoće da gleda. “Mi smo takoreći iz vojničkih bluza došli da radimo svoje poslove i radili smo, stvarali” – govorio je Čkalja u jednoj novogodišnjoj emisiji na Televiziji Beograd: – “Kad smo bili svesni da smo postali popularni, već smo bili umorni, tako da niko tu popularnost nije ni osetio niti ga je ona mnogo opteretila”.
Njegovu karijeru krunisale su mnoge nagrade poput Sterijine koju je dobio 1974, Sedmojulske nagrade (1977.), te Nušićeve nagrade za životno delo (1991. godine) i RTS-ova nagradu za životno delo 1995. Tu su i “Zlatni ćuran“ za životno delo na danima komedije u Jagodini… No, uprkos izuzetno plodonosnoj karijeri i popularnosti, poslednje godine života proveo je tiho, povukavši se iz javnog života, a pre nego što je preminuo 20. oktobra 2003. godine u Beogradu, u 80. godini života. Mediji su uveliko prenosili u kakvoj neimaštini živi naš glumački velikan. Godinu dana pre smrti dobio je i, tada novoustanovljenu, nagradu za životno delo “Car Konstantin“, na Filmskim susretima u Nišu, kada je se u govoru pred publikom zahvalio “šefu samoposluge, komšinici koja mu ostavi mleko ispod tezge i poštaru“. – Hvala, Srbijo, pustili ste me da glodjem koske – zaključio je tada, kako se podseća “Bbc.com„ .
Nakon smrti, u Kruševcu, u Balšićevoj ulici pred Čkaljinom kućom 2005. godine podignut mu je spomenik. Nekadašnja ulica Milanka Kušića, na Zvezdari u Beogradu, od novembra 2006. godine zove se po Miodragu Petroviću Čkalji, kao i sokače na teritoriji opštine Savski venac. Na zgradi koja se nalazi u Čkaljinom sokačetu na adresi Resavska 84, gde je živeo poslednjih 30 godina, 2018. je postavljena spomen-ploča.
U rodnom gradu jedno privatno pozorište se zove Čkalja, a od 2010. godine na Danima komedije u Jagodini dodeljuje se Nagrada koja nosi njegovo ime za najsmešniju predstavu po oceni publike.
(Ona.rs)