TVORAC EVROPSKE AUSTRALIJSKE EPARHIJE

Povodom smrti šabačkog vladike Lavrentija

Živko Trifunović (Krupanj, 1936), poznatiji kao episkop šabački Lavrentije preminuo je u Duhovnom centru “Sveti Sava” u Šapcu. Bio je najstariji episkop Srpske pravoslavne crkve i po godinama života (88) i episkopskog staža (54). Episkop je preminuo u miru i tišini, okružen sveštenstvom i molitvom, baš kako je i živeo – izjavio je sveštenik šabački Mirko Vilotić.

Vladika Lavrentije je bio narodni i svetski episkop. Zidao je hramove po Srbiji i svetu, ali je i razgovarao sa papom o hrišćanskom i crkvenom jedinstvu. Poslednjih godina bio je bolešljiv, ali je neprestano radio. Ostavio je ozbiljan trag u Srpskoj pravoslavnoj crkvi, posebno u srpskoj dijaspori u kojoj je bio misionar i prvi episkop.

Završio je dva razreda gimnazije u Loznici. Bogosloviju i Bogoslovski fakultet u Beogradu. Jeromonah je postao 1961. godine. Bio je duhovnik crkve Ružice na Kalemegdanu, paroh u Kupresu, profesor bogoslovije u manastiru Krka i vikarni episkop moravički (1967/69). U Londunu, marta 1969. Ustoličen je za episkopa zapadno-evropskog i australijskog. Govorio je engleski, nemački i ruski jezik. Sve do Drugog svetskog rata SPC nije imala organizovan crkveni život u zemljama Zapadne Evrope. Kako se izvestan broj srpskih episkopa, sveštenika i bogoslova našao u nacističkim logorima širom Starog kontinenta, medju njima su kao duhovnici bili patrijarh Gavrilo Dožić, episkop Nikolaj Velimirović, episkop Irinej Djordjević i preko pedeset srpskih sveštenika, sveštenomonaha i djakona. Oni su preuzeli duhovnu brigu o svome izbeglom narodu, pa se zato počeci organizovanja crkvenog života u Evropi vezuju za Nemačku i srpske logorske zajednice u njoj.

Prva srpska crkva osnovana je u logoru Osnabrik 1949. godine. A prva Eparhija zapadnoevropska i australijska 1969. godine. Prvi njen episkop bio je vladika Lavrentije. Kao sveštenik SPC išao je po Starom kontinentu i pronalazio pravoslavne vernike i upisivao ih u crkvu. Od emigranata sa Petog kontinenta sakupljao je podatke o Srbima u Australiji. Išao je dva puta u posetu Australiji.

Eparhija zapadnoevropska i australijska je osnovana na vanrednom zasedanju Svetog arhijerejskog sabora na sednici od 12. marta 1969. godine pod, nazivom Srpska pravoslavna eparhija zapadnoevropska i australijska, sa sedištem u Londonu. Tada je patrijarh srpski bio gospodin German Djokić.

Ova eparhija obuhvatala je svu srpsku dijasporu i SPC u inostranstvu. Imala je trinaest srpskih parohija: šest u Velikoj Britaniji (Bermingem, Betford, Darbi, Kardif, London i Halifaks), pet u Nemačkoj (Diseldorf, Minhen, Osnabrik, Hanover i Berlin), jedna u Austriji u Beču, jedna u Francuskoj u Parizu i jednu u Australiji, u Melburnu.

Prvobitno sedište Eparhije zapadnoevropska i australijske je bilo u Londonu. U britanskoj prestonici vladika Lavrentije je 1985. godine venčao princa Aleksandra Karadjordjevića sa princezom Katarinom. Tri godine kasnije sedište je prebačeno u Diseldorf. A potom (1978) u Himelstir.

Iz ove Eparhije zapadnoevropske i australijske izrasla je sedamdesetih godina prvo Eparhija zapadnoevropska, a potom devedesetih godina prošlog veka formirana je nova Eparhija srednjoevropska. Godine 1973. na Petom kontinentu je stvorena Australijska eparhija SPC. Sedište je bilo u Melburnu. Vodio je episkop Nikolaj Mrdja. Već naredne 1974. godine promenila je ime i postala Eparhija asutralijsko-novozelandska, koju je takodje vodio vladika Nikolaj Mrdja.

Njeni episkopi potom su bili Vasilije Vadić (1978-1986), Longin Krčo (1986-1992), Luka Kovačević (1993-1999), Milutin Knežević (1999-2006), Irinej Dobrijević (2006-2011), koji je 2011. godine pretvorio u Mitropoliju autralijsko-novozelandsku, koju od 2016. vodi vladika Siluan Mrakić. Eparhija ima 13 manastira i 37 parohija SPC. Posle dve decenije služenja u dijaspori (1989) vladika Lavrentije je imenovan za episkopa šabačko-valjevskog, a potom (2006) za episkopa šabačkog.

Dr Marko Lopušina